POEMAS

David Galeano Olivera

Heñoiva'ekue Paraguaýpe, ára 18 jasykõi ary 1961-pe. Itúva héra Abdón Galeano Benítez (+) ha isý Delia Olivera de Galeano. Oñemoarandu Paraguaýpe. Oiko ichugui Guarani ñe’ë mbo’ehára Instituto de Lingüística Guaraní ha ATENEO DE LENGUA Y CULTURA GUARANÍme ha avei Instituto Superior de Lenguas Universidad Nacional de Paraguaýpe-pegua. Omba’apo ATENEO-pe, sämbyhyhára ha mbo’ehára ramo ha upeichahápe oikundaha ñane retä omyasäivo ñane avañe’ë. Ohai ñe’ëpotymimi Guaraníme, ombyatýva peteï ñe’ëpotyryrúpe hérava “Temiandu Pytu”.

MAMÓIKO REIME

I
Mamóiko reime Kirito.
Roheka yvate ha ndorohechái,
Amaña Tupão ryepýpe ha nereiméi,
Aporandu che angirũme ha nandekuaái.
Roheka, roheka ha
Peichavérõ jepe, ndorojuhúi.
Mamóiko reime Kirito

II
Aipóna oguahẽ ne aramboty
Ha nde nereiméi
Ñorairõ, kate, tesarái,
Pirapire, tarova,
Ko’ãva nemyengovia
Mamóiko reime Kirito.
Aipóna oguahẽ ne aramboty
Ha nde nereiméi

III
Che rapichakuéra oñembosako’íma
Ayvúpe reñeha’ãrõ
Guari, tembi’ueta, jopói hepyete,
Ka’u, tyguatã, jerovia,
Peteĩ hendápe imbaretejoa.
Ñembyahýi, sogue, tyre’ỹ,
Mba’asy, kyhyje,
Yty ramoguáicha ambue hendápe oime ojo’apa
Mamóiko reime Kirito.
Che rapichakuéra oñembosako’íma
Ayvúpe reñeha’ãrõ.

IV
Ndaupeichaiva’ekue.
Tuicha iñambue ore rekove.
Nde niko heta reguata ha heta rejapo,
Oparupirei reju ha reho mba’everõguáicha.
Mba’éichapiko, nde, péichaite peve
Rejepokuaa porãite,
Hasyetépiko oréve, ko’ága, rohapykueho...
Ndaupeichaiva’ekue.
Tuicha iñambue ore rekove.
(22 jasypakõi 1988)